نقطه گریز در ترکیب بندی عکاسی

بعضی از تکنیک ها در کادربندی عکاسی هستند که تاثیر بسزایی در بهبود عکس مورد نظر می‌گذارند. از جمله آنها میتوان به نقطه گریز در ترکیب بندی عکاسی یا نقطه محو اشاره کرد. این عبارت ، ابزاری بصری و ترکیبی است که از نقاشی ها نشات می‌گیرد. به خاطر آن میتوان به تصویر عمق بخشید و چشم ببینده را به سمت خاصی هدایت نمود.نمایندگی نیکون در ادامه مقاله به اطلاعات بیشتر در رابطه با این موضوع پرداخته است.

نقطه گریز یا Vanishing Point چیست؟

نقطه گریز، محل برخورد همه خطوطی است که از چشم بیننده به صورت موازی به درون عمق تصویر نفوذ کرده و به هم می‌رسند. این نقطه می‌تواند روی خط افق باشد یا هر جای دیگری از صفحه. به عنوان مثال، اگر روی ریل قطار بایستید و به امتداد خط ریل نگاه کنید، نقطه‌ای که در چشم شما دو خط موازی ریل به هم می‌رسند را نقطه گریز (Vanishing point) می‌گویند. یک طراحی بسته به موقعیت قرارگیری عناصر در صحنه و زاویه دید ناظر می‌تواند چندین نقطه گریز داشته باشد یا اصلا نداشته باشد.

نقطه دید ناظر (Vantage Point)

بهترین راه برای بیان نقطه دید یا Vantage Point این است که بگوییم، نقطه‌ای است که از آن، بیننده صحنه را مشاهده می‌کند. در طراحی، رابطه میان محل قرارگیری اشیای اصلی (مثل درختان و ساختمان‌ها) و خط افق است که زاویه هم‌سطح چشم (Eye level) نقطه دید ناظر را تعیین می‌کند. بعلاوه، نقطه دید ناظر می‌تواند روی احساسی که تصویر یا صحنه به بیننده القا می‌کند، موثر باشد.

قرار گرفتن خط افق در قسمت پائین صفحه این حس را به بیننده می‌دهد که او دارد به شی‌ای از نقطه دید ناظر پائین به آن شی نگاه می‌کند (حس بزرگی، عظمت، بلندی و غیره). برعکس، اگر خط افق به صورت غیرطبیعی در بالا قرار بگیرد، بیننده احساس خواهد کرد که از ارتفاع بالایی به سمت پائین نگاه می‌کند (حس احاطه، کوچکی و غیره).

۳ نوع دیدگاه در نقطه گریز

پرسپکتیو یک روش فوق العاده مهم است که توسط هنرمندان تجسمی برای انعکاس عمق فضای سه بعدی در یک بازتولید هنری دو بعدی استفاده می شود. این سوال که چگونه می توان بر روی یک سطح صاف عمق ایجاد کرد، مشکلی  که چندین سال است که فکر هنرمندان را درگیر  کرده است. برای اینکه درک کنید که چگونه می توان از نقطه گریز در ترکیب بندی عکس های خود استفاده کنید، ابتدا مهم است که یک درس مختصر پرسپکتیو را مرور کنید تا اصول اولیه انواع مختلف پرسپکتیو و نحوه کار با آن ها را یاد بگیرید:

• پرسپکتیو تک نقطه ای:

 پرسپکتیو تک نقطه ای ساده ترین شکل پرسپکتیو خطی است و می تواند به راحتی در طراحی پرسپکتیو خطی توسط هنرمندانی که حتی ابتدایی ترین مهارت های طراحی را دارند، استفاده شود. به بیان ساده، در یک طراحی پرسپکتیو تک نقطه ای، خطوط افقی و عمودی موازی به نظر می رسند و در یک نقطه گریز واحد به سمت مرکز همگرا می شوند.

• پرسپکتیو دو نقطه ای:

 در پرسپکتیو دو نقطه ای، یک تصویر به دو طرف تقسیم می شود که هر دو سمت چپ و راست، نقطه گریز مربوط به خود را دارند. خطوط مستقیم به سمت هر نقطه گریز در ترکیب بندی عکس در سمتی که از آن سرچشمه می گیرند خم می شوند.

• پرسپکتیو سه نقطه ای:

در طراحی یا عکس پرسپکتیو سه نقطه ای، خطوط مستقیم در سه نقطه گریز متفاوت معمولاً توسط هنرمند، در لبه های هر سطح دو بعدی که تصویر  روی آن ایجاد شده است، قرار می گیرند.